Meen je het écht? … Paarden onthullen het antwoord

‘Stomme knol’

“Niet zo dicht! Wat een lastig beest is dit zeg, echt een drammer! Hier Wim, pak jij hem maar over. Het leek een schattige pony, maar hij is me veel te opdringerig.” Wim pakt het touw van Els over. Hij laat de ‘drammer’ Djohar even aan zijn hand ruiken, neemt rustig de omgeving in zich op, kijkt Djohar kameraadschappelijk aan en begint zelfbewust te stappen. Djohar zucht ontspannen en stapt met hem mee. Hoofd laag, likkend en kauwend, op een ruime meter afstand van Wim. Op hetzelfde moment staan ze stil, op hetzelfde moment beginnen ze voluit te rennen, op hetzelfde moment komen ze samen weer tot rust. Els staat er met open mond naar te kijken en zegt laconiek: “Zo, het ligt dus duidelijk niet aan het paard… Da’s een pijnlijke.” “En een kans…”, voeg ik toe.

Dit zijn van die sleutelmomenten. Ik neem Els mee door de vijf kernkwaliteiten die ik door de jaren heen van de paarden heb geleerd en die de pijlers geworden zijn waar mijn bedrijf  Equoia op steunt: Els wordt zich bewust van de kracht van aandacht, van het belang van richting, van het verschil tussen kracht en macht, van het onderscheid tussen zorgvuldig en voorzichtig, van de betekenis van authentieke assertiviteit. Djohar heeft Els op weg gezet naar het vinden van antwoorden op een fundamentele vraag: ‘Hoe word ik van betekenis?’ ‘Hoe nodig ik de ander uit om echt ja te zeggen tegen mijn boodschap?’ Els’ ogen worden vochtig. “Dit is een levensthema”, zegt ze. “Stomme knol”, voegt ze er liefdevol aan toe. “Wie denkt nu dat even rondlopen met een paard aan een touw zo veel kan losmaken?!”

Van betekenis zijn d.m.v. Ladingloze Communicatie

Dit is slechts één verhaal. Ik kan er intussen veel vertellen, en telkens raakt het me weer. Paarden maken dingen los, en helpen je er richting aan te geven. Dat is waar mijn rol begint. Ik observeer en geef ‘ondertiteling’ bij wat ik zie gebeuren in de interactie tussen mens en paard. Mijn uitgangspunt daarbij is dat de paarden zichzelf moeten kunnen zijn in het werken met mensen. Ik ga hen niet corrigeren in hun gedrag, hun gedrag in dat moment vertelt immers iets over de interactie in dat moment. Zo ga ik Djohar z’n drammerige gedrag niet ‘afleren’. Hij zou ‘gemakkelijker’ zijn om mee te wandelen als hij niet zo’n drammer was, alleen: ik wil geen ‘gemakkelijke’, ‘brave’ paarden. Ik wil paarden die zijn wie ze zijn en daardoor mensen uitnodigen dat ook te doen. En belangrijk: het gaat bij ‘van betekenis zijn’ niet om winnen of verliezen, het gaat om het initiatief van degene die vanuit Samen de krachtigste uitnodiging kan klaarleggen. Dát is – in dat moment – degene die het meest betekenis heeft. En geeft.

In het geven van mijn ‘ondertiteling’ hanteer ik twee basisprincipes: feitelijkheid en oplossingsgericht werken. Ik ga niet op zoek naar ‘Wat zou het paard bedoelen?’ en ook niet naar ‘Waarom doet het paard zo?’. Waar ik mee aan de slag ga, is het exploreren van het moment (Wat gebeurt hier?) om dan naar het fundament van betekenisvolle communicatie te gaan: Wat is jouw boodschap? Wat wil je (wél)? En meen je dat ook écht?…

De taal van de ondertiteling die ik geef, is Ladingloze Communicatie. Onder de ‘lading’ van emoties, oordelen en verhalen is alles informatie, gezien door de bril waardoor jij kijkt, beseffend dat de bril waardoor iemand anders kijkt, anders is. Niet beter, niet slechter. Anders.

Die acceptatie is nodig om te kunnen doen wat (vooral) leiddieren doen: authentiek zorgen voor jezelf om van betekenis  te kunnen zijn voor de ander. Klinkt simpel. Is dat in wezen ook, en net dat maakt het vaak zo moeilijk…

Alles is écht

Ik ‘gebruik’ mijn paarden niet voor coachings en teambegeleidingen. Ze worden niet in een rol gezet, en er wordt niet geëxperimenteerd met wat niet klopt of met wat iemand niet meer wil. Dus geen ‘Kijk eens naar het verschil in de reactie van het paard tussen wanneer je hem wegjaagt of wanneer je ladingloos je eigen persoonlijke ruimte duidelijk maakt’. Voor een paard bestaat ‘oefenen’ immers niet, of ‘doen alsof’. Voor een paard is alles écht. Als je hem wegjaagt om te kijken hoe hij reageert, is dat voor het paard geen experiment, wel een echte ervaring. En daar wil ik dat zorgvuldig mee omgegaan wordt in wat ik vanuit Equoia met de ondersteuning van mijn paarden aanbied: mijn paarden zijn geen extraatje in de individuele coachings en de teambegeleidingen, ze zijn volwaardige partners vanuit hun authenticiteit.

Thema’s die vaak aan bod komen in individuele coachings zijn assertiviteit (constructief durven), heldere communicatie (is wat je zegt ook wat je bedoelt?) , zichtbaarheid creëren (want ik ben het waard!), krachtig uitnodigen vanuit een authentiek Samen (ik draag bij). In teambegeleidingen werken we meestal rond ‘Purpose’ (welke richting gaan we gezamenlijk uit?) en rollen (wat kan ik van jou verwachten? En jij van mij? Hoe creëer ik eigenaarschap? En wat is er nodig om dat eigenaarschap ook daadwerkelijk op te nemen?) . We werken in teambegeleidingen toe naar een meer dynamische balans binnen de ‘kudde’ (het team).

“Wie denkt nu dat even rondlopen met een paard aan een touw zo veel kan losmaken?!”… Ik ben dankbaar dat het mensen blijft verwonderen, en draag daar vanuit Equoia samen met mijn paarden graag mijn steentje in bij.